BOŽIJU BRADU MOŽETE VIDETI I U JEDNOJ GRADSKOJ USTANOVI

ZRENJANIN – Jednu od ambijentalnih celina etnološke stalne postavke Narodnog muzeja Zrenjanin čini enterijer srpske sobe sa kraja 19. i početka 20. veka.

U prostoru između prozora – pročelja, stajala je ikona preko koje se prebacivao ukrasni peškir izrađen od domaćeg pamučnog platna, ukrašen vezom, šlingerajem ili heklanom čipkom. Za ikonom je stavljan bosiljak, klasje žita tzv. „Božija brada“, kao i srebrni novac koji se svake godine o Božiću stavljao u česnicu.

„Božijom bradom“ naziva se prvi (ili poslednji) snop žita koji se uveže i nakon otkosa namesti u vrh ambara ili se čuva u kući pored ikone. Zrna iz ovog snopa se koriste kao prva u setvi naredne godine, ali i za pravljenje brašna od kog se kasnije mese posebni hlebovi, a kod Srba se od tog brašna mesio slavski kolač.

Ispod ikone se nalazila komoda sa fiokama, najčešće plavo bojena, ukrašena naslikanim ružama ili lalama. U njoj se držalo rublje, novac i druge vrednije stvari.

Kreveti koji su ušli u široku upotrebu oko 1870. nalazili su se u uglovima prema ulici. Na njima je držana posteljina: slamarice, dunje i jastuci koji su, sve do početka XX veka, punjeni slamom. Kreveti su prekrivani vezenim ili šlinganim čaršavima i ćilimima.

Ispred komode, na sredini sobe se nalazio sto prekriven vezenim stolnjakom ili ćilimom sa resama. Oko stola su bile klupe plavo bojene ukrašavane najčešće, kao i sama komoda.

Prozori su zastirani dvokrilnim zavesama „firangama“ koje su po sredini vezivane pantljikom, tako da su se krila zavesa razgrtala levo i desno. Sitni inventar predstavljali su zidni sat, čiviluk sa ukrasnim peškirom, kolevka, porcelansko posuđe, porodične fotografije.

NAPOMENA: Ovaj tekst objavljujemo u saradnji sa Narodnim muzejom Zrenjanin.