MANJE POZNATI DETALJI O OKRUŽNOM ZATVORU (FOTO)

ZRENJANIN – Okružni zatvor u Zrenjaninu je lociran u gradskoj četvrti zvanoj Mala Amerika, u strogom centru grada, a u sklopu zgrade suda, na desnoj obali nekadašnje reke Begej, u neposrednoj blizini Reformatorske crkve i Malog mosta. Ovo je podatak koji zna gotovo svaki Zrenjaninac. Ali, postoje i oni podaci o Okružnom zatvoru koji su manje poznati, a koje vam portal zrenjaninski.com otkriva ovom prilikom.

Projekat zgrade suda su izgradile peštanske arhitekte Šandor Ajner i Rimer Markuš. Radove je izvela grupa graditelja na čelu sa Hofmanom Karoljem, preduzimačem iz Budimpešte. Zgrada je građena od 1906 do 1908. godine i od tada su na jednom mestu smešteni Okružni i Sreski (Opštinski) sud i zatvor.

Kapacitet je projektovan za smeštaj 210 lica lišenih slobode. Prosečno brojno stanje je 90 osuđenih, 30 pritvorenih i 15 kažnjenih u prekršajnom postupku.

Zgrada je dvospratna sa planom u obliku ćirilicnog slova P i dvorištem u sredini. Arhitektonske linije su naglašene ugaonim kulama sa po tri trouglasta zabata i visokim šiljastim krovom. Čeona fasada je isturena izuzimajući krovnu konstrukciju središnjeg kubusa, koji ima krov u obliku četvorougaone zarubljene piramide. „Ukras čine i dugi nizovi zasvođenih prozorskih otvora koji u mnogome krote monumentalne razmere palate, dajući joj smirenost i dostojanstvo.“ (Citat iz monografije „Veliki Bečkerek, Petrovgrad i Zrenjanin,“ Zrenjanin 1995. godine, izdavač Gradska narodna biblioteka „Žarko Zrenjanin“ iz Zrenjanina).

U arhitektonskom smislu ogleda se uticaj pensilvanijskog sistema, jer su projektovane spoljašnje prostorije duž spoljnih zidova zatvora i galerije na dva nivoa preko koje im se pristupa, ali preovlađuju prostorije za kolektivni smeštaj, što čini mešovitu koncepciju izgradnje zatvora.

Na ekonomiji ustanove obavlja se proizvodna delatnost i to: živinarstvo, stočarstvo, ribarstvo, ratarstvo, povrtarstvo i voćarstvo. U zgradi Okružnog zatvora povremeno se angažuje osuđenička radna snaga na pletenju žice itd.